گیربکس دستی چیست

خلاصه این مطلب:

گیربکس دستی یا دنده‌دار، یک نوع گیربکس خودرو است که در آن برای تغییر دنده، کاربر باید دستی از دنده‌های موجود در داخل گیربکس استفاده کند. در این نوع گیربکس، دنده‌ها به صورت دستی تغییر می‌کنند و هیچ گونه الکترونیک یا اتوماتیکی برای تغییر دنده استفاده نمی‌شود.

گیربکس دستی یا دنده‌دار، یک نوع گیربکس خودرو است که در آن برای تغییر دنده، کاربر باید دستی از دنده‌های موجود در داخل گیربکس استفاده کند. در این نوع گیربکس، دنده‌ها به صورت دستی تغییر می‌کنند و هیچ گونه الکترونیک یا اتوماتیکی برای تغییر دنده استفاده نمی‌شود.

در گیربکس دستی، دنده‌ها به صورت خطی و در ردیفی از روی شفت دنده‌گذاری قرار گرفته‌اند. با جابجایی دنده‌ها، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس تغییر می‌کند که در نتیجه سرعت خودرو تغییر می‌کند. هنگامی که دنده بالاتری انتخاب می‌شود، سرعت خودرو افزایش می‌یابد و قدرت کاهش می‌یابد. هنگامی که دنده پایین‌تری انتخاب می‌شود، سرعت خودرو کاهش می‌یابد و قدرت افزایش می‌یابد.

گیربکس دستی برای بسیاری از علاقه‌مندان به رانندگی، تجربه‌یی شیرین و جذابی است. همچنین، این نوع گیربکس در بسیاری از خودروهای مسابقه‌ای ورزشی و کلاسیک استفاده می‌شود. با این حال، در برخی موارد، گیربکس دستی ممکن است سخت و پر دردسر باشد، به خصوص در شرایط ترافیک شلوغ و تردد در شهر

انواع گیربکس دستی:

گیربکس دستی یا دنده‌دار در بسیاری از خودروهای جاده‌ای ورزشی و کلاسیک استفاده می‌شود. انواع مختلفی از گیربکس دستی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. گیربکس دستی 4 دنده: این نوع گیربکس دستی عموماً در خودروهای قدیمی و کلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این گیربکس، تعداد دنده‌ها محدود است ولی باعث می‌شود رانندگی حساب شده و آرام باشد.

2. گیربکس دستی 5 دنده: این نوع گیربکس دستی در بسیاری از خودروهای جاده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع گیربکس، علاوه بر 4 دنده قبلی، یک دنده اضافه وجود دارد.

3. گیربکس دستی 6 دنده: این نوع گیربکس دستی در بسیاری از خودروهای جاده‌ای ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع گیربکس، علاوه بر 5 دنده قبلی، یک دنده اضافه وجود دارد.

4. گیربکس دستی 7 دنده: این نوع گیربکس دستی در بسیاری از خودروهای جاده‌ای ورزشی با سرعت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع گیربکس، علاوه بر 6 دنده قبلی، یک دنده اضافه وجود دارد.

5. گیربکس دستی 8 دنده: این نوع گیربکس دستی در بسیاری از خودروهای ورزشی و مسابقه‌ای با سرعت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع گیربکس، علاوه بر 7 دنده قبلی، یک دنده اضافه وجود دارد.

6. گیربکس دستی سنکرونیزه: در این نوع گیربکس، دنده‌ها با سنکرونیزه شدن هماهنگ می‌شوند که باعث راحتی و سهولت در تغییر دنده می‌شود.

7. گیربکس دستی نسبتاً غیرسنکرونیزه: در این نوع گیربکس، برای تغییر دنده، باید دستی کار کرد و بدون سنکرونیزه شدن دنده‌ها، زمان تغییر دنده همیشه یکی نیست. این نوع گیربکس در بسیاری از خودروهای کلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه عملکرد گیربکس دستی:

عملکرد گیربکس دستی به این صورت است که با تغییر دنده، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس تغییر می‌کند که در نتیجه سرعت خودرو تغییر می‌کند. به عنوان مثال، هنگامی که دنده‌ای با نسبت دنده کم‌تر (یعنی دنده پایین‌تر) انتخاب می‌شود، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس کاهش پیدا می‌کند. این کار باعث می‌شود پیشرفت خودرو کمتر و قدرت بیشتری در دسترس باشد. در عین حال، هنگامی که دنده‌ای با نسبت دنده بیشتر (یعنی دنده بالاتر) انتخاب می‌شود، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس افزایش پیدا می‌کند. این کار باعث می‌شود پیشرفت خودرو بیشتر و قدرت کمتری در دسترس باشد.

در گیربکس دستی، دنده‌ها به صورت خطی و در ردیفی از روی شفت دنده‌گذاری قرار گرفته‌اند. با جابجایی دنده‌ها، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس تغییر می‌کند که در نتیجه سرعت خودرو تغییر می‌کند. هنگامی که دنده بالاتری انتخاب می‌شود، سرعت خودرو افزایش می‌یابد و قدرت کاهش می‌یابد. هنگامی که دنده پایین‌تری انتخاب می‌شود، سرعت خودرو کاهش می‌یابد و قدرت افزایش می‌یابد.

در گیربکس دستی، برای تغییر دنده، کاربر باید دستی از دنده‌های موجود در داخل گیربکس استفاده کند. برای تغییر دنده، کاربر باید کلاچ را آزاد کرده و دنده مورد نظر را انتخاب کند. سپس کلاچ را دوباره فشار داده و بازگشتن آرام کلاچ باعث می‌شود دنده جای خود را در گیربکس پیدا کند. به عنوان نکته، در هنگام تغییر دنده، نباید سرعت خودرو بیش از حد کم یا بیش شود و باید از کلاچ درست استفاده شود تا خودرو به طور صحیح کنترل شود.

کارهایی که نباید با گیربکس دستی انجام داد:

استفاده اشتباه از گیربکس دستی می‌تواند باعث خرابی و آسیب به آن شود، بنابراین برخی از کارهایی که نباید با گیربکس دستی انجام شود عبارتند از:

1. شروع حرکت با دنده بالاتر: در هنگام شروع حرکت خودرو، باید از دنده پایین تر شروع کنید. شروع حرکت با دنده بالاتر می‌تواند باعث کاهش قدرت و کنترل خودرو شود و همچنین به گیربکس آسیب برساند.

2. تغییر دنده بدون استفاده از کلاچ: برای تغییر دنده، حتماً باید از کلاچ استفاده کنید. تغییر دنده بدون استفاده از کلاچ می‌تواند باعث آسیب به گیربکس شود.

3. تنظیم دنده در حال حرکت: تنظیم دنده و تغییر دنده در حال حرکت خودرو می‌تواند باعث آسیب به گیربکس شود و باید این کار را انجام ندهید.

4. تغییر دنده وقتی موتور در گرمای بالاست: در صورتی که موتور در حال حرارت بالا است، باید قبل از تغییر دنده، مدتی منتظر شوید تا دمای موتور کاهش پیدا کند. تغییر دنده در موتور گرم می‌تواند باعث آسیب به گیربکس شود.

5. استفاده از دنده عقب به عنوان دنده جلو: استفاده از دنده عقب به عنوان دنده جلو می‌تواند باعث آسیب به گیربکس شود و باید این کار را انجام ندهید.

6. استفاده از گیربکس دستی برای توقف خودرو: استفاده از گیربکس دستی برای توقف خودرو می‌تواند باعث آسیب به گیربکس و سیستم ترمز شود. برای توقف خودرو، باید از سیستم ترمز استفاده کنید.

7. استفاده از دنده بیشتری برای تسریع در حالت بلند شدن: در صورتی که خودرو در حال بلند شدن است، باید از دنده پایین تر استفاده کنید تا قدرت بیشتری در دسترس باشد و خودرو بهتر بتواند با مانع‌ها روبرو شود. استفاده از دنده بالاتر می‌تواند باعث کاهش قدرت و کنترل خودرو شود و همچنین به گیربکس آسیب برساند.

تفاوت گیربکس اتوماتیک با دستی:

تفاوت اصلی بین گیربکس اتوماتیک و دستی در روش کارکرد آن‌ها است.

در گیربکس دستی، تغییر دنده‌ها به صورت دستی توسط راننده انجام می‌شود. راننده با جابجایی دنده‌ها، نسبت دور موتور به دوشاخه‌های گیربکس تغییر می‌دهد که در نتیجه سرعت خودرو تغییر می‌کند. در گیربکس دستی، دنده‌ها به صورت خطی و در ردیفی از روی شفت دنده‌گذاری قرار گرفته‌اند.

اما در گیربکس اتوماتیک، تغییر دنده به صورت خودکار توسط سیستم خودکار گیربکس انجام می‌شود. سیستم خودکار گیربکس با استفاده از سنسورها و الکترونیک، تغییر دنده‌ها را بر اساس سرعت خودرو، بار موتور و شرایط رانندگی انجام می‌دهد. در گیربکس اتوماتیک، دنده‌ها به صورت غیرخطی و در قالب دایره‌ای قرار دارند.

به علاوه، در گیربکس اتوماتیک، نیازی به کلاچ نیست، زیرا سیستم خودکار گیربکس به صورت خودکار کلاچ را آزاد و فشرده می‌کند. اما در گیربکس دستی، کاربر باید دستی از دنده‌های موجود در داخل گیربکس استفاده کند و برای تغییر دنده باید کلاچ را آزاد و فشرده کند.

در نتیجه، گیربکس اتوماتیک برای رانندگی در شهرهای پرترافیک و رانندگی در ترافیک کند و مزاحم مناسب است، در حالی که گیربکس دستی برای رانندگی در مسیرهای پرتنش، رویایی برای رانندگان انجام حرکات ورزشی و حرکات دقیق و کنترل دستی است. همچنین، گیربکس دستی برای کاهش هزینه‌ها و کمبود مصرف سوخت مناسب است، در حالی که گیربکس اتوماتیک برای راحتی و کنترل بیشتر راننده بر روی خودرو مناسب است.

قطعات گیربکس دستی:

گیربکس دستی، یکی از اجزای مهم و حساس خودرو است و شامل قطعات مختلفی است که با هم کار می‌کنند تا انتقال قدرت و گشتاور موتور به چرخ‌های خودرو را تامین کنند.

تعدادی از قطعات گیربکس دستی عبارتند از:

1. شفت ورودی: این شفت، به موتور وصل شده و قدرت و گشتاور موتور را به گیربکس منتقل می‌کند.

2. دوشاخه‌های دنده‌گذاری: دوشاخه‌های دنده‌گذاری، نسبت دور موتور به تراکم محور خروجی گیربکس را تنظیم می‌کنند.

3. محور خروجی: محور خروجی، قدرت و گشتاوری که از موتور وارد گیربکس شده را به چرخ‌های خودرو منتقل می‌کند.

4. دنده‌های گیربکس: دنده‌های گیربکس، نسبت دور موتور به تراکم محور خروجی گیربکس را تغییر می‌دهند.

5. کلاچ: کلاچ، به عنوان یک قطعه حیاتی در گیربکس دستی، برای ایجاد ارتباط و قطع ارتباط بین شفت ورودی و دوشاخه‌های دنده‌گذاری استفاده می‌شود.

6. محفظه گیربکس: محفظه گیربکس، قطعات گیربکس را درون خود نگه داشته و آن‌ها را از آسیب و خرابی محافظت می‌کند.

7. روغن گیربکس: روغن گیربکس، به عنوان یک عامل خنثی کننده فشار و حرارت، به قطعات گیربکس کمک می‌کند تا به درستی کار کنند و از خرابی آن‌ها جلوگیری کند.

8. صفحه و دیسک کلاچ: صفحه و دیسک کلاچ، برای ایجاد ارتباط و قطع ارتباط بین شفت ورودی و دوشاخه‌های دنده‌گذاری استفاده می‌شود.

این قطعات، همگی در گیربکس دستی وجود دارند و با هم کار می‌کنند تا امکان انتقال قدرت موتور به چرخ‌های خودرو را فراهم کنند.

بهترین گیربکس دستی:

بهترین گیربکس دستی، به دلیل تفاوت‌های مختلف در شرایط و نیازهای مختلف رانندگی، به سختی مشخص می‌شود و ممکن است برای هر نوع خودرو و شرایط رانندگی متفاوت باشد. با این حال، برای انتخاب بهترین گیربکس دستی، برخی عوامل مهم و تاثیرگذار در نظر گرفته می‌شوند که عبارتند از:

1. کیفیت ساخت: گیربکسی که با کیفیت ساخت بالا و از قطعات با کیفیت تشکیل شده باشد، احتمال خرابی و مشکلات کمتری دارد و ممکن است عمر بیشتری داشته باشد.

2. راندمان: گیربکسی با راندمان بالا، می‌تواند به بهبود مصرف سوخت و عملکرد بهتر خودرو کمک کند.

3. نسبت‌های دنده‌ها: گیربکسی که نسبت دنده‌های آن به خوبی تنظیم شده باشد، می‌تواند به بهترین کنترل و مصرف سوخت خودرو کمک کند.

4. کلاچ: گیربکسی که دارای کلاچ با کیفیتی باشد، می‌تواند به تجربه رانندگی بهتر و دقیق‌تر کمک کند.

5. سیستم کنترل: گیربکسی که دارای سیستم کنترل کیفیتی باشد، می‌تواند به بالا بردن کیفیت و کارایی گیربکس کمک کند.

با توجه به این عوامل، برخی از بهترین گیربکس‌های دستی شامل گیربکس دستی بی ام و (BMW)، گیربکس دستی پورشه (Porsche)، گیربکس دستی مرسدس بنز (Mercedes-Benz) و گیربکس دستی آئودی (Audi) هستند. با این حال، همانطور که گفته شد، برای انتخاب بهترین گیربکس دستی، باید به نیازها و شرایط خودروی خود توجه کرد و با مشاوره متخصصان و آزمایش خودرو، تصمیم گیری مناسب را انجام داد.

برای اطلاع از نحوه خرید قطعات مختلف گیربکس دستی اعم از: شفت های ورودی و خروجی و مکانیزم تعویض دنده ، کلاچ و متعلقات آن ، بلبرینگ های گیربکس ، پوسته گیربکس ، کاسه نمد ها ی گیربکس ، مجموعه کامل دسته دنده به بخش گیربکس دستی در وبسایت هایپرکار مراجعه فرمایید.