راهنمای خرید زنجیر تایم، انواع و نکات مهم
خلاصه این مطلب:
زنجیر تایم یا تسمه تایم یکی از قطعات مهم موتور خودرو است که برای اتصال کرنک شافت (crankshaft) و کام شافت (camshaft) به کار می‌رود. هدف از اتصال این دو شافت، هماهنگ کردن توقف و حرکت سیلندر‌های موتور، باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و تزریق سوخت در زمان دقیق و بهینه است.
زنجیر تایم یا تسمه تایم، در داخل موتور قرار دارد و بسته به نوع موتور و خودرو، ممکن است از مواد مختلفی مانند فولاد، کربن، فیبر کربن، کربن-فیبر و یا پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته شود.
زنجیر تایم خودرو چیست و چه وظایفی دارد؟
زنجیر تایم یکی از قطعات مهم موتور خودرو است که برای اتصال کرنک شافت (crankshaft) و کام شافت (camshaft) به کار می‌رود. هدف از اتصال این دو شافت، هماهنگ کردن توقف و حرکت سیلندر‌های موتور، باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و تزریق سوخت در زمان دقیق و بهینه است.
زنجیر تایم در داخل موتور قرار دارد و بسته به نوع موتور و خودرو، ممکن است از مواد مختلفی مانند فولاد، کربن، فیبر کربن، کربن-فیبر و یا پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته شود.
وظایف زنجیر تایم عبارتند از:
1. هدایت نیروی موتور: زنجیر تایم به عنوان اتصال بین کرنک شافت و کام شافت، نیروی تولید شده توسط موتور را به سیستم سوپاپ‌ها، تزریق سوخت و سایر قطعات موتور منتقل می‌کند.
2. هماهنگ کردن توقف و حرکت سیلندر‌ها: زنجیر تایم به دلیل هماهنگی دقیق کام شافت و کرنک شافت، کنترل بر روی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و تزریق سوخت در زمان مناسب را دارد.
3. جلوگیری از اتلاف نیرو: زنجیر تایم به دلیل بسته بودن و عدم لغزش، جلوگیری از اتلاف نیروی تولید شده توسط موتور را دارد، به همین دلیل بهینه‌ترین راندمان موتور را فراهم می‌کند.
4. ایمنی: زنجیر تایم به دلیل ساختار بسته و مقاوم در برابر خوردگی و سایش، دوام بیشتری نسبت به روش‌های دیگر اتصال کام شافت و کرنک شافت دارد و در صورت خرابی کلیه موتور خراب می‌شود.
با توجه به اهمیت زنجیر تایم برای کنترل صحیح و بهینه عملکرد موتور، بهتر است که در زمان مقرر توسط تولید کننده و با توجه به شرایط و نیازهای خودرو، زنجیر تایم تعویض شود.
اجزای زنجیر تایم خودرو
زنجیر تایم یکی از اجزای مهم سیستم توزیع توان موتور خودرو است و سایر اجزای این سیستم شامل تنظیم‌کننده تنش، روانکننده، چرخ دنده‌های توزیع توان و پوشش‌های محافظ هستند. اجزای زنجیر تایم خودرو به شرح زیر است:
1. زنجیر تایم: زنجیر تایم یکی از اجزای اصلی سیستم توزیع توان موتور خودرو است و وظیفه اصلی آن، انتقال حرکت و توان از موتور به چرخ‌های پیشرانه را برعهده دارد.
2. تنظیم‌کننده تنش: تنظیم‌کننده تنش یکی از اجزای مهم زنجیر تایم است که وظیفه تنظیم تنش زنجیر تایم را بر عهده دارد. این قطعه به صورت خودکار یا با دستی تنظیم می‌شود و در صورت نیاز، باید تعویض یا تعمیر شود.
3. روانکننده: روانکننده یا تنظیم‌کننده سرعت زنجیر تایم، وظیفه کاهش سایش و سایر خرابی‌های زنجیر تایم را دارد. این قطعه باید به صورت دوره‌ای تعویض شود.
4. چرخ دنده‌های توزیع توان: چرخ دنده‌های توزیع توان برای انتقال حرکت از موتور به زنجیر تایم و سایر قطعات سیستم توزیع توان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قطعات باید به صورت دوره‌ای بازبینی و تعویض شوند.
5. پوشش‌های محافظ: پوشش‌های محافظ مانع از ورود خاک، گرد و غبار و سایر ذرات به داخل سیستم توزیع توان موتور می‌شوند و از خرابی و نقصان آن جلوگیری می‌کنند. این قطعات نیز باید به صورت دوره‌ای بازبینی و تعویض شوند.
انواع زنجیر تایم خودرو
- زنجیر غلتکی
زنجیر غلتکی نوعی زنجیر تایم است که در آن از غلتک‌هایی استفاده می‌شود تا لغزش زنجیر در طول زمان کاهش یابد و کیفیت عملکرد زنجیر بهبود یابد. در زنجیر غلتکی، غلتک‌هایی در قسمت‌هایی از زنجیر قرار داده شده‌اند که به صورت مستقیم بر روی کام‌های شافت موتور قرار دارند.
غلتک‌ها در زنجیر غلتکی دو نوعی هستند، غلتک‌های شیاردار و غلتک‌های صاف. غلتک‌های شیاردار باعث کاهش نیروی فشاری بر روی زنجیر می‌شوند و باعث کاهش سایش و خرابی زودهنگام زنجیر می‌شوند. غلتک‌های صاف هم به عنوان غلتک‌های پشتیبان و هم برای کاهش نیروی فشاری بر روی زنجیر استفاده می‌شوند.
مزیت زنجیر غلتکی نسبت به زنجیر تایم ساده، این است که با توجه به وجود غلتک‌ها، انحراف زنجیر در طول زمان کاهش یافته و پایداری عملکرد آن افزایش می‌یابد. این نوع زنجیرها به دلیل دارا بودن غلتک‌ها، در موتورهایی که سرعت چرخش بالا و شرایط کاری سختی دارند، مانند موتورهای اتومبیل‌های مسابقه‌ای، استفاده می‌شوند.
مانند زنجیر تایم، زنجیر غلتکی نیز باید در زمان مقرر توسط تولیدکننده خودرو یا تعمیرکار تعویض شود. با این حال، به دلیل داشتن غلتک‌ها، زنجیر غلتکی ممکن است همراه با سایر قطعاتی که بر روی آن تأثیر می‌گذارند، خراب شود. برای مثال، اگر غلتک‌ها به دلیل سایش و خرابی، افت فشار کنترلی را تجربه کنند، ممکن است زنجیر غلتکی بیش از حد به کام شافت موتور فشار بیاورد و باعث خرابی موتور شود.
- زنجیر دندانه‌دار زنجیر تایم
زنجیر دندانه‌دار یا زنجیر تایم، یکی از اجزای مهم موتور خودرو است که برای اتصال کرنک شافت (crankshaft) و کام شافت (camshaft) به کار می‌رود. هدف از اتصال این دو شافت، هماهنگ کردن توقف و حرکت سیلندر‌های موتور، باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و تزریق سوخت در زمان دقیق و بهینه است.
زنجیر تایم دارای دندانه‌هایی است که در قسمت‌های مشخصی از کرنک شافت و کام شافت قرار دارند. این دندانه‌ها باعث هماهنگی دقیق بین کرنک شافت و کام شافت می‌شوند و به دلیل داشتن دندانه‌ها، زنجیر به کام شافت بیشتر چسبیده و از لغزش کمتری برخوردار است. این مسئله باعث می‌شود که کنترل بر روی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و تزریق سوخت در زمان مناسب تر و دقیق تر صورت گیرد.
زنجیر تایم دندانه‌دار علاوه بر داشتن دندانه‌ها، به دلیل ساختار بسته و مقاوم در برابر خوردگی و سایش، دوام بیشتری نسبت به روش‌های دیگر اتصال کام شافت و کرنک شافت دارد. با این حال، زنجیر تایم دندانه‌دار نسبت به روش‌های دیگر اتصال کام شافت و کرنک شافت، به دلیل داشتن نویز بیشتر، کمی صدای بلندتری تولید می‌کند.
به دلیل اهمیت زنجیر تایم برای کنترل صحیح و بهینه عملکرد موتور، بهتر است که در زمان مقرر توسط تولید کننده و با توجه به شرایط و نیازهای خودرو، زنجیر تایم تعویض شود.
- ترکیبی از زنجیر دندانه‌دار و سلیو
ترکیبی از زنجیر دندانه‌دار و سلیو (belt)، به عنوان زنجیر سلیو (timing belt) شناخته می‌شود. زنجیر سلیو، به صورت یک زنجیر دندانه‌دار با یک سلیو از جنس پلی‌یورتان یا لاستیک ساخته شده است.
زنجیر سلیو به دلیل داشتن دندانه‌ها، همانند زنجیر تایم دندانه‌دار، به کام شافت بیشتر چسبیده و از لغزش کمتری برخوردار است. اما به دلیل داشتن سلیو، زنجیر سلیو، کمتر صدا تولید می‌کند و جذب شوک و لرزش‌های موتور را بهتر انجام می‌دهد.
زنجیر سلیو نسبت به زنجیر تایم دندانه‌دار، دارای وزن کمتری است و همچنین قیمت پایین‌تری دارد. با این حال، زنجیر سلیو در برابر خوردگی و سایش کمتری مقاوم است و با گذشت زمان، ممکن است کیفیت عملکرد آن کاهش یابد. بنابراین، نصب و تعویض زنجیر سلیو در زمان مقرر توسط تولیدکننده خودرو یا تعمیرکار بسیار مهم است.
زنجیر سلیو نیز، مانند زنجیر تایم دندانه‌دار، برای اتصال کام شافت و کرنک شافت در موتور خودرو استفاده می‌شود و هدف آن هماهنگی دقیق بین کرنک شافت و کام شافت برای بهینه‌سازی عملکرد موتور است.
مزایای زنجیر تایم خودرو
استفاده از زنجیر تایم در خودروها، مزایای زیادی دارد که به شرح زیر است:
1. عمر مفید بیشتر: زنجیر تایم عمر مفید بیشتری نسبت به تسمه تایم دارد. این به این معناست که نیاز به تعویض کمتری دارد و در نتیجه هزینه تعمیر و نگهداری کمتری برای خودرو به همراه دارد.
2. کارایی بالاتر: زنجیر تایم به دلیل داشتن ساختار فلزی، نسبت به تسمه تایم کارایی بالاتری در برابر فشار، دما و سایر شرایط سخت دارد. به علاوه، زنجیر تایم دقت بیشتری در هماهنگی بین کرنک شافت و کام شافت فراهم می‌کند.
3. عدم نیاز به تعویض: با توجه به عمر بیشتر زنجیر تایم، نیاز به تعویض آن کمتر است و در نتیجه هزینه کمتری برای نگهداری خودرو به همراه دارد.
4. کمترین صدا: زنجیر تایم کمترین صدای ممکن را در هنگام کارکرد تولید می‌کند. این به دلیل ساختار فلزی زنجیر تایم و عدم استفاده از ماده لاستیکی است.
5. عدم انحراف: زنجیر تایم در برابر انحراف و خم شدن مقاومت بیشتری دارد و در نتیجه دقت هماهنگی بین کرنک شافت و کام شافت خودرو را بهبود می‌بخشد.
با توجه به مزایای فوق، استفاده از زنجیر تایم در خودروها به عنوان یکی از اجزای مهم موتور، برای بهینه‌سازی عملکرد و کاهش هزینه‌های نگهداری خودرو، توصیه می‌شود.
علائم خرابی زنجیر تایم
زنجیر تایم یکی از اجزای حیاتی موتور خودرو است و در صورت خرابی می‌تواند باعث خسارت جدی برای موتور شود. برای اطمینان از سلامت زنجیر تایم و جلوگیری از خرابی آن، باید به علائم خرابی زنجیر تایم توجه کرد. برخی از علائم خرابی زنجیر تایم عبارتند از:
1. صدای بلند: صدای بلند و غیرطبیعی در هنگام کارکرد موتور، ممکن است نشان دهنده خرابی زنجیر تایم باشد.
2. نوسانات قدرت: نوسانات در قدرت موتور خودرو، ممکن است نشان دهنده عدم هماهنگی بین کرنک شافت و کام شافت باشد که می‌تواند ناشی از خرابی زنجیر تایم باشد.
3. عدم توانایی در روشن شدن موتور: در صورتی که زنجیر تایم خراب شده باشد، ممکن است موتور خودرو برای روشن شدن نتواند انجام دهد.
4. تغییر در مصرف سوخت: خرابی زنجیر تایم ممکن است باعث تغییر در مصرف سوخت شود و در نتیجه، مصرف سوخت خودرو بیشتر از معمول شود.
5. تغییر در رفتار موتور: در صورتی که زنجیر تایم خراب شده باشد، رفتار موتور خودرو ممکن است تغییر کند و موتور به طور غیرمنتظره ای کار نکند یا راننده ممکن است احساس لرزش در خودرو کند.
6. افت قدرت: خرابی زنجیر تایم ممکن است باعث افت قدرت موتور خودرو شود و خودرو دچار مشکلات در حرکت شدن، بارگیری و صعود تپه شود.
با توجه به علائم خرابی فوق، در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، بهتر است به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کرده و زنجیر تایم خودرو را بررسی و در صورت نیاز، تعویض کنید.
تفاوت بین تسمه تایم و زنجیر تایم چیست؟
تسمه تایم و زنجیر تایم هر دو برای اتصال کرنک شافت و کام شافت در موتور خودرو استفاده می‌شوند. اما تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد:
1. ماده سازنده: تسمه تایم از جنس لاستیکی ساخته شده است، در حالی که زنجیر تایم از جنس فلزی ساخته شده است.
2. مقاومت در برابر شرایط مختلف: زنجیر تایم مقاومت بیشتری در برابر شرایط سخت مانند دمای بالا و فشارهای زیاد دارد، در حالی که تسمه تایم در برابر این شرایط کمتر مقاوم است و ممکن است در صورت عدم توجه و تعویض به موقع، خراب شود.
3. صدا: زنجیر تایم کمترین صدای ممکن را تولید می‌کند، در حالی که تسمه تایم به دلیل داشتن ماده لاستیکی، در برخی موارد مانند دمای بالا، صدای بلندتری تولید می‌کند.
4. قیمت: تسمه تایم قیمت پایین‌تری نسبت به زنجیر تایم دارد.
5. عمر مفید: زنجیر تایم عمر مفید بیشتری نسبت به تسمه تایم دارد و نیاز به تعویض کمتری دارد.
با توجه به تفاوت‌های فوق، انتخاب بین تسمه تایم و زنجیر تایم باید با توجه به شرایط کاری موتور و نیازهای خودرو انجام شود. به طور کلی، زنجیر تایم برای شرایط سخت و کاربردهایی که نیاز به دقت بیشتر در هماهنگی بین کام شافت و کرنک شافت دارند، مناسب تر است. اما تسمه تایم برای موتورهایی که در شرایط کاری عادی و با قدرت کمتری کار می‌کنند، به دلیل قیمت پایین‌تر، مناسب تر است.
خرید و قیمت زنجیر تایم
قیمت زنجیر تایم بستگی به مدل خودرو و نوع زنجیر تایم دارد. بهترین روش برای خرید زنجیر تایم، مراجعه به فروشگاه هایپرکار بزرگ ترین مرکز خرید قطعات خودرو می باشد. همچنین شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به قسمت "تسمه ها و هرزگرد ها ( تسمه تایمینگ-تسمه کولر-تسمه پمپ فرمان هیدرولیک-تسمه دینام-هرزگرد تسمه تایم و ...)" در وبسایت فروشگاه آنلاین هایپرکار با بررسی بر اساس مدل خودرو و نوع زنجیر تایم، قیمت را مقایسه کنید و بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
همچنین، نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که برای زنجیر تایم بهترین برندهای موجود در بازار را انتخاب کنید. زنجیر تایم برندهای معتبر و با کیفیت، عمر مفید بیشتری دارند و به شما کمک می‌کنند تا از هزینه‌های ناشی از تعویض زنجیر تایم بیشتری جلوگیری کنید. در هایپرکار ما بهترین ها را برای شما فراهم کرده ایم.